اجرای پی

پس از آماده‌سازی خاک بستر و ریختن بتن مِگر، پی به صورت نواری یا گسترده اجرا می‌شود. بتن مِگر باید دارای حداقل عیار 150 کیلوگرم بر مترمکعب و بتن شالوده دارای حداقل مقاومت فشاری 30 مگاپاسکال باشد. قبل از بتن‌ریزی پی، میلگردهای U شکل که بر اساس نیروی برش پایه ساختمان (حاصل از زلزله و خروج از مرکزیت احتمالی) محاسبه می‌شود، در شالوده قرار داده می‌شود. امتداد میلگردهای انتظار باید بین شبکه میلگردها و عایق دیوار قرار گرفته و به شبکه میلگردها متصل شود. لازم است عایق پلی استایرن در مجاورت میلگردهای انتظار و با فاصله مناسب به نحوی قرار داده شوند که بتن بین میلگردها و عایق قرار گیرد. باید توجه داشت میلگرد انتظار دیوارها باید حتماً از نوع آج‌دار باشد و میلگردهای شناژهای قائم نیز باید تا کف پی ادامه پیدا کنند.

نصب پانل‌های دیوار و اتصالات

1- در ابتدای نصب پانل دیوار باید یک پانل در منته الیه گوشه یک دیوار خارجی به عنوان پانل مبنا نصب و شاقولی گردد. این پانل به عنوان مبنای نصب دیوارهای هم راستا و عمود بر خود می‌باشد.

2- در محل اتصال دو دیوار عمود بر هم میلگردهای اتصال U شکل در محل تقاطع باید طوری چسبیده و عمود بر هم قرار گیرند تا تشکیل خاموت بسته بدهند.

3- میلگردهای اتصال باید بین شبکه جوش شده و هسته عایق قرار گرفته و به شکل جوش شده متصل شوند.

4- در صورت عدم رعایت پوشش کافی پشت میلگردها لازم است به وسیله مناسبی، شبیه دستگاه دمنده حرارتی، هسته عایق در سطح مناسب ذوب شود تا پوشش لازم تأمین گردد.

5- لازم است نحوه قرارگیری تار و پود شبکه اتصال دو پانل مجاور یکدیگر به گونه‌ای باشد که تارها و پودها یک در میان داخل هم قرار گرفته به نحوی که حداکثر ضخامت بتن پوششی به دست آید.

6- در محل اتصال پانل‌های دیواری با شالوده باید 50 میلی‌متر از هسته عایق برداشته شود.

7- برای تأمین پایداری قائم پانل‌های دیواری به منظور بتن پاشی، لازم است در فاصله 800 تا 1000 میلی‌متری از بالای دیوار، پشت بندهایی با فاصله افقی حداکثر سه متر از یکدیگر قرار گیرند.

8- برای به حداقل رساندن سطح اشغال مهارت‌های افقی پشت‌بند و پانل توصیه می‌شود از اعضای مهاری با سطح مقطع دایروی استفاده شود.

9- برای جلوگیری از ایجاد ترک دور بازشوها لازم است از توری‌های آماده مطابق شکل زیر استفاده شود.

10- لازم است چارچوب‌های در و پنجره پیش از بتن‌پاشی و همراه با نصب پانل در محل خود، به صورت شاقولی، قرار گرفته باشند.

11- پس از نصب پانل‌ها باید شمشه‌های صاف و مقاوم در فواصل مناسب (حدود یک تا دو متر) به صورت عمودی روی پانل‌ها، به صورت موقت، نصب شوند به طوری که لبه بیرونی آنها معادل لبه خارجی بتن پاشیده باشد. این شمشه‌های موقت پس از عملیات شمشه‌کشی از سطح بتن تازه برداشته می‌شوند. استفاده از شمشه‌های افقی با رعایت دقیق زمان برداشتن آن از سطح بتن تازه بلامانع است.

اتصال به اسکلت

پانل‌های سه بعدی با میلگرد شماره 10 در فواصل ماکزیمم 70-50 سانتی‌متر از هم به اسکلت متصل می‌شوند.

اسکلت فلزی

نصب پانل به اسکلت فلزی به سادگی توسط آرماتورهای به شکل L با مشخصات زیر بین فوم و مش قرار گرفته و بال خمشده آن به ستون‌ها یا تیرها جوش می‌شود.

ترجیحاً میلگردها به بال تیرها و بسته به نحوه قرار گرفتن ستون‌ها داخل جان ستون‌ها قرار می‌گیرند.

اسکلت بتنی

در اتصال به اسکلت بتنی بهتر است که نصب پانل قبل از اجرای اسکلت پیش‌بینی شده و میلگردها به صورت انتظار از تیرها خارج شده باشد تا پانل‌ها روی آرماتورها نصب گردد.

باید دقت کرد که میلگردها روی بتن باید همگی روی یک خط بوده و نباید در اثر بتن‌ریزی، آرماتورها از مسیر خود منحرف شوند. چراکه در اثر هرگونه جابجایی، پانل در جای خود نصب نشده و در نهایت تراز و شاقول کردن پانل‌ها به مشکل مواجه می‌گردد.

یا می‌توان در سطح ستون‌ها و تیرها پلیت هایی، قبل از بتن‌ریزی یا بعد از بتن‌ریزی از طریق اتصال با روی بولت در نظر گرفت و میلگردها را مانند ساختار اتصال به اسکلت فلزی به آنها جوش کرد.

در غیر این صورت در فواصل قید شده فونداسیون یا ستون‌ها با مته صنعتی حدود 10 سانتی‌متر سوراخ شده و میلگردها حداقل به میزان 40 تا 50 سانتی‌متر از روی بتن بین فاصله فوم و مش قرار می‌گیرند.

اتصال پانل‌ها به یکدیگر

پانل‌ها پس از سوار شدن روی اسکلت توسط میلگردهایی به طول حداقل 50 سانتی‌متر و به فاصله نهایتاً 70-50 سانتی‌متر از یکدیگر، بین فاصله فوم تا مش به دو پانل دوخته می‌شود به طوری که حداقل 4 چشمه 5 سانتی‌متری از هر پانل را بپوشاند.

دقت کنیم که پانل‌ها حتماً باید به ارتفاع و به نحوی که برشگیرها به تارهای عمودی متصل شده باشند نصب گردند. پس از نصب پانل باید محل اتصال پانل‌ها به یکدیگر، متصل شده باشند نصب گردند. پس از نصب پانل باید محل اتصال پانل‌ها به یکدیگر، کنج‌ها و بازشوها نظیر دور پنجره‌ها و درها با اتصالات مخصوص از جنس شبکه مش، که حداقل 10 سانتی‌متر از هر پانل را می‌پوشاند بسته شوند تا کلیه پانل‌ها حالت یکپارچه و کاملاً پیوسته به خود بگیرند.

این اتصالات که به شکل تخت، U شکل و گونیا بوده و در تمتام محل‌های اتصال دو پانل به یکدیگر استفاده می‌شود، بیشتر به منظور جلوگیری از ترک خوردن سطح دیوار استفاده می‌شود. این اتصالات با سیم آرماتوربندی به کمک انبر یا تفنگ‌های پنوماتیک به شکل مش پانل متصل و محکم می‌شوند. جهت جلوگیری از ترک خوردن سطح دیوار در محل اتصال پانل به ستون‌ها بهتر است روی ستون‌ها نیز با اتصالات تخت یا هرگونه پوشش مانند توری رابیتس یا توری مرغی پوشیده شده و به پانل متصل شود.

در بازشوها مخصوصاً پنجره‌ها از اتصالات U شکل برای تقویت و جلوگیری از ترک‌خوردگی لبه‌ها استفاده می‌شود. ضمن اینکه در گوشه‌ها به جهت تقویت بیشتر باید حدود 40 یا 50 سانتی‌متر اتصال تخت را تحت زاویه 45 درجه به گوشه اتصال داد. اما در مواردی که دور پنجره‌ها از فریم فلزی استفاده می‌شود نیازی به استفاده از اتصال نیست.

در کل اگر سطح بازشوها کوچک‌تر از 2 مترمربع باشند نصب پنجره بدون فریم‌بندی و به کمک پلیت‌هایی در کنار پنجره امکان‌پذیر است اما اگر مساحت بازشوها بیش از 2 مترمربع باشد (در پنجره‌های بزرگ) ناگزیر به نصب فریم و اتصال آن به تیرها تحت عنوان نعل درگاه هستیم.

نصب تأسیسات

نصب تأسیسات در در سیستم پانل سع بعدی به سادگی و بدون هیچ‌گونه تخریب و اثرات مضر آتی برای دیوار انجام می‌شود. به طور کلی نصب تأسیسات در این سیتم به این صورت است که فوم را با سشوارهای صنعتی حرارت داده و چون پیلی استایرن مورد مصرف در پانل کُندسوز و مقاوم در برابر حرارت می‌باشد، در اثر حرارت سشوار خود را جمع کرده و فضای کافی برای نصب لوله‌ها و ابزار و تأسیسات را فراهم می‌سازد.

تأسیسات برقی

در تأسیسات برقی با توجه به انعطاف‌پذیری لوله‌های خرطومی نیازی به برداشتن چشمه‌های فولادی در طول مسیر سیم‌کشی نیست و صرفاً با حرارت دادن فوم در طول مسیر و جمع کردن فوم به اندازه دلخواه می‌توان لوله‌های برقی را نصب کرد.

اما برای نصب جعبه‌های کلید و پریز لازم است دو یا چند چشمه را برداشته و با حرارت دادن به فوم، بدون هیچ‌گونه تخریبی جعبه‌ها را نیز نصب نمود.

لوله‌های مصرفی برای لوله‌کشی برق توکار از جنس لوله پولیکا و در موارد خاص در بعضی نقاط از لوله خرطومی فشار قوی استفاده شود.

تأسیسات مکانیکی

در نصب لوله‌های آب و فاضلاب می‌بایست در طول مسیر لوله‌کشی چشمه‌های شبکه مش را برداشته و پس از حرارت دان فوم و باز کردن آن به اندازه و ابعاد لوله‌ها، تأسیسات را نصب کنیم. بهتر است پس از نصب لوله‌ها روی آنها را با اتصال تخت از جنس شبکه مش یا هرگونه توری پوششی دیگری بپوشانیم تا اطراف لوله‌ها به مرور زمان ترک نخورد و اینکه دیواری کاملاً پیوسته داشته باشیم.

دقت کنیم با وجود مصالح استاندارد تأسیساتی دیگر نیازی به پیش‌بینی دسترسی به لوله‌ها نیست. با این حال در وصرت بروز هرگونه حوادث ناگهانی نظیر نشت لوله‌های آب یا تأسیسات، دیوار پانلی تنها پوششی است که مقاومت کلی خود را از دست نمی‌دهد و با تعمیر موضعی کاملاً اصلاح و بی عیب شمرده می‌شود. این در حالی است که در صورت بروز هرگونه حادثه‌ای از این قبیل در پوشش‌های بنایی دیوار کاملاً خاصیت خود را از دست داده و برای اصلاح کامل ناچار به تخریب قسمت اعظم آن بخش از دیوار هستیم.

نکات فنی در اجرای تأسیسات

1- اجرای سیستم تأسیسات مکانیکی در سازه‌های پانلی به صورت روکار ترجیح داده می‌شود.

2- در صورت استفاده از سیستم تأسیسات مکانیکی توکار، لازم است لوله‌های مربوط از جنس پلیمری باشد.

3- برای اجرای مسیر عبور لوله‌های تأسیسات توکار، ابتدا مسیر عبور آنها با اسپری یا ماژیک بر روی هسته عایق نشانه‌گذاری شده، سپس توسط دمنده حرارتی، هسته عایق در آن ناحیه ذوب شده، به طوری که غلاف لوله از داخل شیار عبور داده شود. در هر حال باید پوشش بتنی مناسب پشت شبکه رعایت شود.

4- هنگام استفاده لوله‌های آب گرم در سیستم توکار باید هسته عایق اطراف لوله به فاصله حدود 20 میلی‌متر برداشته شود به طوری که لوله‌های آب گرم با قشری از بتن دور تا دور خود احاطه گردند.

5- باید همزمان با کار نصب تأسیسات، نقشه‌هایی چون ساخت از تأسیسات برقی و مکانیکی توکار تهیه شود به طوری که در صورت بروز مشکلات احتمالی، محل و مسیر دقیق تأسیسات مشخص باشد.

نصب و اجرای سقف

سیستم سیستم‌های پانلی می‌تواند از یکی از انواع سقف پانلی یا سقف غیر پانلی (مانند تیرچه بلوک، تیرهای با جان باز و دال بتنی) انتخاب شود. لازم است نصب پانل‌های سقف پیش از اتمام بتن‌پاشی دیوارها انجام شود و در محل اتصال به دیوارها، شناژ افقی تعبیه شود. همچنین در وسط دهانه باید خیز منفی به مقدار 200/1 طول دهانه پیش‌بینی شود. فاصله حداکثر بین شمع‌ها در طول تیرچه‌های واقع شده بین پانل‌های سقف 5/1 متر می‌باشد.

1- نصب و اجرای سقف پانلی

برای اجرای قالب‌بندی سقف پانلی، باید فاصله 20 میلی‌متری بین تخته کفراژبندی و شبکه جوش شده رعایت شود و نباید قالب به شبکه جوش شده بچسبد.

لازم است سیستم چوب بست، استحکام کافی در نگهداری سقف در حین اجرای بتن‌ریزی تمامی سطوح، بارهای زنده و همچنین نیروی باد را داشته باشد.

2- نصب و اجرای سقف غیرپانلی

رعایت نکات زیر برای اجرای سقف‌های غیر پانلی نظیر تیرچه بلوک، سقف‌های با جان باز، سقف‌های با دال بتنی و غیره ضروری است:

میلگردهای تحتانی تیرچه بتنی باید از هر دو سمت آن به صورت آزاد امتداد داشته باشند، به طوری که حداقل 8 سانتی‌متر آنها روی پانل دیواری قرار گیرند.

اجرای سقف تیرچه بلوک باید قبل از اتمام بتن‌پاشی دیوارها صورت گیرد.

بلوک‌های سقف می‌توانند از انواع بلوک‌های سفالی، سیمانی یا پلی استایرن ضد حریق استفاده شوند. بتن‌ریزی سقف و شناژهای افقی به عنوان المان مرزی و محل نشیمن تیرچه‌ها بر روی دیوار پانلی باید هم‌زمان صورت گیرد.

در صورت استفاده از بلوک پلی استایرن ضد حریق باید تمهیدات لازم برای اتصال آن به ملات نازک‌کاری زیرین، نظیر گچ و خاک، فراهم گردد.

بتن‌پاشی و بتن‌ریزی دیوارها و سقف‌ها

عملیات بتن‌پاشی در سیستم پانلی به روش تر صورت می‌گیرد که این روش به نوع بتن‌پاشی با نازل دستی و بتن‌پاشی با پمپ مکانیکی انجام می‌شود.

1- بتن‌پاشی با نازل دستی

ساختار دیوار پانلی زمانی تکمیل می‌شود که دو طرف فوم و پانل یا بتن شاتکریت پوشیده شود.

بتن شاترکیت ساختاری شبیه ساختار ملات ماسه سیمان دارد با فرق اینکه ماسه مصرفی در بتن شاتکریت می‌بایست فاقد خاک یعنی شسته شده و حدالامکان شماره 4 یا 5 باشد و اصطلاحاً نوعی بتن ریزدانه تلقی می‌شود با عیار سیمان حدود 250 یا 300، که روی مش را حداقل یک سانتی‌متر باید بپوشاند که با در نظر گرفتن یک سانتی‌متر بین فوم و مش، هر طرف پانل به ضخامت حداقل 2 سانتی‌متر می‌بایست شات شود. شاتکریت معمولاً با دستگاه انجام می‌شود اما بسته به شرایط پروژه نظیر مکان یا متراژ و از همه مهمتر سهولت اجرا شات به صورت دستی هم امکان‌پذیر می‌باشد. در این روش ابتدا بتن در محل با توجه به طرح اختلاط مورد نظر ساخته می‌شود. نازل دستی از یک قیف و یک لوله متصل به پمپ باد تشکیل گردیده است. بتن پس از ساخت در مقادیر کم وارد قیف شده و توسط اپراتور بتن‌پاش، با فشار باد بر روی سطح کار پاشیده می‌شود. یکی از بهترین مزایای استفاده از پانل سهولت اجرای آن و عدم نیاز به تخصص‌های خاص می‌باشد به صورتی که می‌توان شاتکریت را به صورت دستی اجرا کرد. این روش در متراژهای پایین و مواردی که شرایط انتقال دستگاه به محل پروژه میسر نباشد استفاده می‌شود. سرعت این روش پایین بوده و توان اجرای روزانه یک اکیپ اجرایی ماکزیمم 20 تا 30 متر مربع می‌باشد.

شات ملاقه‌ای

دستگاه شات ملاقه‌ای که شامل یک کمپرسور هوا و یک منبع در بالای نازل می‌باشد که گنجایش زیادی ندارد و از نواقص این روش محسوب می‌شود. توان اجرایی این روش بیشتر از روش دستی بوده اما به دلیل ظرفیت حجمی پایین دستگاه، متراژ اجرای روزانه تا 50 مترمربع در روز می‌باشد.

2- بتن‌پاشی با پمپ مکانیکی

در این روش از یک پمپ تخلیه بتن و یک مخزن تولید هوای فشرده (کمپرسور فشار هوا) استفاده می‌شود. بتن پس از ساخت، داخل پمپ شده و سپس به سمت مزبور هدایت می‌شود. سرلوله (نازل) متصل به لوله فشار هوا می‌باشد که بتن پس از پمپ شدن و رسیدن به سر لوله توسط فشار هوا به سطح کار پاشیده می‌شود.

در این روش ماسه و سیمان به صورت خشک با هم مخلوط شده و وارد دستگاه می‌شود. ؟؟ هنگام خروج در دهانه نازل با آب ترکیب می‌شود. سرعت اجرای شاتکریت با دستگاه ؟؟ خشک بالا بوده و بالغ بر حدود 200 متر مربع در روز می‌باشد.

ª فشار دستگاه بتن‌پاش یا کمپرسور باید به حدی باشد که بتن پاشیده در سر لوله (نازل) با فشاری در محدوده 5 تا 8 بار (اتمسفر) به سوی سطح پاشیده شود. استفاده از بتن سبک در ساخت پانل‌های باربر مجاز نمی‌باشد.

ª در ساختن بتن پاشیده، روش پیمانه کردن وزنی مصالح توصیه می‌گردد. در صورت پیمانه کردسن مصالح به صورت حجمی باید تورم سنگدانه‌ها با اندازه‌گیری چگالی حجمی، به طور روزانه کنترل شود. در عملیات بتن‌پاشی نباید به دلیل نصب قرنیز، ضخامت بتن پاشیده پایین دیوار کم شود.

ª در بتن‌پاشی دیوارها باید از انباشتگی مصالح بازگشتی در پای دیوار جلوگیری به عمل آید.

ª ساخت بتن پاشیده باید توسط همزن‌های خودکار انجام شود. استفاده از روش‌های دستی در ساخت بتن پاشیده مجاز نیست.

مصالح برگشتی بتن پاشیده نباید مورد استفاده مجدد در بتن‌پاشی پانل‌های باربر قرار گیرند، ولی استفاده از آنها با رعایت ضوابط بتن‌پاشی پانل‌های غیر باربر بلامانع است.

ª لازم است سطح پانل‌ها قبل از عملیات بتن‌پاشی با پاشیدن اب مرطوب شوند، در این فرایند باید از جمع‌شدگی اب بر روی پانل‌ها جلوگیری شود.

ª توصیه می‌شود کل ضخامت دیوار پانلی در یک مرحله بتن‌پاشی شود.

ª لازم است بتن‌پاشی دیوارها از پایین به سمت بالای دیوار صورت گیرد.

ª در مواردی که عملیات بتن‌پاشی در چند مرحله صورت می‌گیرد، برای اجرای بتن پاشیده در مراحل بعد لازم است نکات زیر رعایت شوند.

الف: بتن پاشیده اجرا شده باید به گیرش اولیه خود برسد.

ب: مصالح شُل، ناهموار و مصالح بازگشتی جاروب شده و با اقداماتی نظیر خراشیدن، زدوده شوند.

پ: سطح کار باید با چکش مناسب زده شود تا مناطق پوک که ناشی از حفره‌های تشکیل شده از مصالح بازگشتی یا نچسبیدن مصالح بتن پاششی هستند، مشخص و حذف شوند.

ت: سطح مزبوسر با جریان سریع هوا- آب که از دهانه نازل خارج می‌شود تمیز گردد.

ª کارآیی بتن پاشیده باید دارای اسلامپ بین 40 تا 85 میلی‌متر باشد. مقادیر کمتر از حد مجاز باعث اتلاف بیش از حد مصالح و مقادیر بیشتر، باعث روانی بیش از حد مصالح روی سطح و یا ریزش آنها می‌شود.

ª در روش بتن‌پاشی با پمپ مکانیکی به منظور توزیع یکنواخت بتن پاشیده و جلوگیری از گلوله‌شدگی و انباشتگی مصالح، لازم است، نازل تا حد امکان عمود بر سطح دیوار قرار داده شده و حرکت آن به صورت یکنواخت با الگوهای تخم‌مرغی شکل یا مدور کوچک حور محور نازل گردانده شود.

ª از حرکت نازل به صورت جلو به عقب که زاویه برخورد را عوض کرده و باعث اتلاف مصالح می‌شود، باید پرهیز نمود.

ª تا حد امکان باید دهانه نازل عمود بر سطح قرار گیرد. در موقعیت‌هایی که به لحاظ شرایط معماری یا اجرایی این موضوع میسر نباشد، دهانه نازل نباید بیش از 45 درجه از سطح کار زاویه بگیرد، زیرا بتن پاشیده چین خورده و یک سطح ناهموار با بافت موجی ایجاد می‌گردد.

ª عملیات بتن‌پاشی در شرایط بسیار خاص، با زاویه بیش از 45 درجه، فقط با کسب مجوز از دستگاه نظارت امکان‌پذیر می‌باشد.

ª بتن‌پاشی نباید به کنج ختم شود.

ª برای عملیات بتن‌پاشی داخل کنج‌ها، پاشش در راستای نیمساز کنج انجام می‌شود تا پِرت مصالح و تخلخل به حدقل برسد.

دستگاه شاتکریت‌ تر

در این روش که بتن شات به صورت آماده وارد مخزن دستگاه می‌شود، سرعت اجرا بسیار بالا و در حدود 300 تا 400 متر مربع به صورت کار روزانه می‌باشد.

از مزایای اصلی این روش کنترل کامل درصد اختلاط بتن شات می‌باشد که ترکیب همگن و یکنواخت‌تری حاصل می‌شود. دستگاه شات‌‌تر از نظر حجیم بودن و قیمت بالای دستگاه در پروژه‌های بزرگ توصیه می‌شود، ضمن اینکه امکان جابجایی سریع آن مخصوصاً در طبقات به سادگی میسر نیست.

در شات دیوارهای سرویس‌ها یا دیوارهایی که نمای سنگ یا سرامیک و کاشی دارند بهتر است به جهت درگیر شدن بیشتر نما با دیوار، شات را تا زیر شبکه مش زده به نحوی که بتن شات روی شبکه را کاملاً نپوشاند. تا در هنگام نصب نما پس از ریختن دوغاب پشت سنگ یا سرامیک علاوه بر اینکه ضخامت دیوار کمتر می‌شود، پیوستگی بیشتری بین نما و دیوار پانلی برقرار گردد.

بتن‌پاشی در شرایط ویژه

ª به طور کلی شرایط ذکر شده در آیین‌نامه بتن ایران برای اجرای بتن در مناطق گرم سیر و یا در مناطق سردسیر تا جایی که برای بتن پاشیده، به ویزه در بخش مصالح کاربرد داشته باشد، باید رعایت شوند.

ª دمای مصالح در حین ساخت بتن پاشیده حداکثر به 32 درجه سانتی‌گراد محدود می‌گردد.

ª بتن‌پاشی در دمای محیط کمتر از 5 درجه سانتی‌گراد مجاز نیست و در صورت کاهش دما به کمتر از آن باید اقدامات حفاظتی لازم به عمل آید.

ª بتن‌پاشی به سطوح پانلی یخ زده مجاز نمی‌باشد.

ª اجرای بتن پاشیده در شرایط وزش بادهای شدید یا بارش باران که باعث جدایی دانه‌های بتن پاشیده و یا شسته شدن آنها در نتیجه عدم اجرای مناسب آن می‌گردد، ممنوع است. در این شرایط سطوح داخلی که از وزش باد شدید یا بارش باران در امان باشند را می‌توان بتن‌پاشی نمود.